ཤེས་ཡོན་འབྲི་རྩོམ།
དོན་ཚན : སློབ་གྲྭའི་ཤེས་ཡོན་རྩ་གཞུང་ནང་ལུ་ བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་འདི་ག་ཅི་འབད་ཁག་ཆེཝ་ཨིན་ན?
དུས་རབས་ ༢༡ ་པའི་ནང་ལུ་ བརྡ་དོན་དང་འཕྲུལ་རིག་
འདི་ ཉིན་བསྟར་གྱི་མི་ཚེ་ནང་ གཞི་རྩའི་གནས་སྟངས་ཅིག་ལུ་ འགྱུར་ཡོདཔ་ཨིན་པས།
འཕྲུལ་རིག་འདི་ འཕྲོ་མཐུད་དེ་རང་ ཡར་རྒྱས་འགྱོ་བའི་བསྒང་ལས་ ཤེས་རིག་ལུ་
ཤན་ཞུགས་སྦོམ་སྦེ་རང་ འགྱོ་སྟེ་ཡོདཔ་ཨིན། སློབ་གྲའི་སློབ་ཚན་ནང་ལུ་
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་འདི་མེད་ཐབས་མེདཔ་ཅིག་ཨིན། UNESCO (2011) ནང་ལུ་ བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་གིས་ ལག་ཆས་དང་ཐོན་ཁུངས་ཚུ་
བརྡ་སྤྲད་འབད་ནི་དང་ ཁྱབ་སྤེལ་འབད་ནི་ གསོག་འཇོག་འབད་ནི་ དེ་ལས་
འཛིན་སྐྱང་འཐབ་ནི་གི་དོན་ལུ་ ལག་ལེན་འཐབ་ཚུགསཔ་ཨིན་ ཟེར་བཤདཔ་དེ་འདུག། Pratima
(2020) གི་འབད་བ་ཅིན་ སློབ་གྲྭའི་སློབ་ཚན་ནང་
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་འདི་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གི་སེམས་ཁམས་ཐོན་ཁུངས་ཚུ་
གོང་འཕེལ་བཏང་ནི་དང་ རང་དབང་ཅན་གྱི་ལྷབ་སྦྱང་འབད་ཚུགསཔ་བཟོ་ནི་ དེ་ལས་
འཕྲུལ་རིག་གི་འཛམ་གླིང་མགྱོགས་དྲགས་སྦེ་ འགྱུར་བ་འགྱོ་ནིའི་དོན་ལུ་
གྲ་སྒྲག་འབདཝ་ཨིན་ ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས། སློབ་ཚན་ནང་ བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་ སློབ་བྱོང་འབད་མི་ཚུ་ལུ་ སློབ་སྟོན་དང་ ལྷབ་སྦྱང་ཚུ་ ཡར་དྲག་གཏང་ནི་ ཤེས་ཡོན་འདྲ་མཉམ་ ཁྱབ་སྤེལ་འབད་ནི་དང་ སློབ་ཕྲུག་འབྲེལ་གཏོགས་དང་སེམས་ཤུགས་ཡར་དྲག་གཏང་ནི་ལུ་ ཕན་ཐོག་སྦོམ་ཡོདཔ་ཨིན།
གཞུང་གི་སློབ་གྲྭ་ཚུ་ནང་
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་མཉམ་བསྡོམས་འབད་མི་འདི་གིས་ སློབ་སྟོན་དང་ལྷབ་སྦྱང་གི་
སྤྱར་བཏང་སྤུས་ཚད་འདི་ ཡར་དྲག་བཏངམ་ཨིན། སློབ་གྲྭའི་སློབ་ཚན་ནང་
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་བཙུགས་དགོ་པའི་ རྒྱ་མཚན་གཙོ་བོ་ཅིག་ སློབ་སྟོན་དང་
ལྷབ་སྦྱང་གཉིས་ཆ་ར་ ཡར་དྲག་གཏང་ཚུགས་པའི་ ལྕོགས་གྲུབ་དེ་ཨིན་པས།
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་ལག་ཆས་ཚུ་གིས་ རང་ལུགས་ཀྱི་སློབ་དེབ་ཚུ་ལས་ལྷག་སྟེ་
ཤེས་ཡོན་གྱི་ཐོན་ཁུངས་མ་འདྲཝ་ཚུ་ འཐོབ་ཚུགསཔ་ཨིན། Yelland (༢༠༠༡)
གི་འབད་བ་ཅིན་ སློབ་དཔོན་ཚུ་གིས་ སྣ་མང་བརྡ་བརྒྱད་ཀྱི་གསལ་བཤད་དང་
འབྲེལ་འཐབ་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་ དེ་ལས་ བསམ་གཞི་མགུ་རྙོག་དྲགས་ཚུ་
འགྲེལ་བཤད་རྐྱབ་ནིའི་དོན་ལུ་ ཡོངས་འབྲེལ་ཐོག་ལས་ སློབ་སྟོན་ཚུ་ ལག་ལེན་འཐབ་ཚུགསཔ་ཨིན་
ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས། ད་རུང་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གིས་ ཡོངས༌འབྲེལ༌ཐོག༌ལས༌འཁྲབ་སྟེགས་་དང་
དྲི་བ་དྲིས་ལན་ དེ་ལས་ཤེས་ཡོན་གྱི་རྩེདམོ་ཚུ་གི་ཐོག་ལས་ ལྷབ་སྦྱང་འབད་ནི་ལུ་
ཤུགས་བཏོན་ནིའི་དོན་ལུ་ ཡོངས་འབྲེལ་གྱི་ ས་སྒོ་ཚུ་ འཛུལ་སྤྱད་འབད་ཚུགས་ཨིན། དེ་འབད་ནི་འདི་
ཕན་ནུས་ཅན་གྱི་འབྲེལ་བ་འདི་གིས་ ལྷབ་སྦྱང་འདི་ མང་སུ་ཅིག་ འབྲེལ་གཏོགས་འབདཝ་མ་ཚད་
གོ་རྟོགས་དང་བདག་འཛིན་ཡང་ ཡར་དྲག་བཏངམ་ཨིན།
སློབ་གྲྭ་ཚུ་ནང་ བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་ངོ་སྤྲད་འབད་ནི་གི་
དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཅིག་ ལུང་ཕྱོགས་སོ་སོ་དང་ མི་སྡེ་སྡེ་ཚན་སོ་སོ་གི་བར་ན་
ཤེས་ཡོན་གྱི་དབྱེ་བ་མར་ཕབ་འབད་ནི་དང་ ཤེས་ཡོན་འདྲ་མཉམ་ ཁྱབ་སྤེལ་འབད་ནི་ཚུ་ཨིན་མས།
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་གིས་ ཁྲོམ་སྡེ་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་བར་ན་ ཤེས་ཡོན་གྱི་དབྱེ་བ་ཚུ་
སྤུས་ཚད་ཅན་གྱི་ཐོན་ཁུངས་འདྲ་མཉམ་སྦེ་ ཐོབ་ཚུགས་པའི་ འོས་འབབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།
(Trucano, 2005) དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ ཡོངས་འབྲེལ་ཐོག་ལས་ ལྷབ་སྦྱང་འབད་སའི་
ས་ཁོངས་དང་བརྙན་འཕྲིན་ཚོགས་སྡེ་ དེ་ལས་ ཤེས་ཡོན་གྱི་ནང་དོན་ཚུ་གིས་
སྦྱང་བརྡར་ཐོབ་མི་ སློབ་དཔོན་དང་ ཡང་ན་ དུས་མཐུན་གྱི་ རྒྱ་ཆ་ཚུ་ མེད་པའི་
མཐའ་ཟུར་གྱི་ སློབ་གྲྭ་ཚུ་ནང་ ལྷོད་ཚུགས་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས།། འདི་བཟུམ་གྱི་
འཛུལ་སྤྱད་འདི་གིས་ ས་ཆའི་གནས་སྟངས་དང་ དཔལ་འབྱོར་གྱི་ བར་ཆད་ཚུ་མ་བལྟ་བར་
ཨ་ལོ་ག་ར་ལུ་ ལྷབ་ནིའི་གོ་སྐབས་ཡོདཔ་ལས་ བཅའ་མར་གཏོགས་མི་
ཤེས་ཡོན་ཡར་དྲག་གཏང་ནི་ལུ་ ཕན་ཐོགས་འབྱུངམ་ཨིན།
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་གིས་
སློབ་ཕྲུག་ཚུ་ འབྲེལ་གཏོགས་དང་ ཤེས་རིག་ནང་ སེམས་ཤུགས་བསྐྱད་བཅུག་ནི་ལུ་
འགན་ཁུར་སྦོམ་འབགཔ་ཨིན། Smith & Doe (2022) གིས་འབད་བ་ཅིན་ Google classroom དང་ Microsoft་སྡེ་ཚན་ དེ་ལས་ རྩེད་རིགས་ཞིབ་འཇུག་དང་ འབྲེལ་མཐུན་ལས་རིམ་བཟུམ་གྱི་
འཕྲུལ་རིག་ལག་ཆས་དང་ སྟེགས་བུ་ཚུ་གི་རྒྱབ་སྐྱར་ཐོག་ལས་ ལྷབ་སྦྱང་འདི་
སློབ་ཕྲུག་ཚུ་ལུ་ འབྲེལ་བ་འཐབ་སྟེ་ སྤྲ་བ་ཆེ་ཏོག་ཏོ་ཅིག་ལུ་འགྱུརཝ་ཨིན་ཟེར་བཤདཔ་ཨིན་མས།
འཕྲུལ་རིག་འདི་ཚུ་གིས་ སློབ་ཕྲུག་དང་སློབ་དཔོན་ཚུ་གི་བར་ན་
བརྡ་སྤྲད་ལེགས་ཤོམ་འབད་ནི་དང་ སྡེ་ཚན་གྱི་མཉམ་འབྲེལ་ལུ་ སེམས་ཤུགས་བྱིན་ནི་ དེ་ལས་
ཐོན་ཁུངས་དང་ལས་འགན་ཚུ་ བརྗེ་སོར་འབད་ནི་ལུ་ འཇམ་ཏོང་ཏོ་བཟོ་ཚུགས་ཨིན།
དེ་ལས་བརྟེན་ཏེ་སློབ་ཕྲུག་ཚུ་ གཙོ་བོར་བཏོན་ནི་དང་ སློབ་སྦྱང་ནང་
འབྲེལ་གཏོགས་འབད་ནི་གི་ འོས་འབབ་ཡོདཔ་ཨིནམ་ད་ གྲོས་བསྟུན་དང་ སྡེ་ཚན་གྱི་ལཱ་
དེ་ལས་ དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་ཀྱི་ ལས་རིམ་ཚུ་ནང་ བཅའ་མར་གཏོགསཔ་ཚུགསཔ་ཨིན་པས། འདི་གིས་
ལྷབ་སྦྱང་འབད་ནི་ལུ་ བསྒྱར་བཅོས་འབད་མི་འདི་གིས་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གིས་
བསམ་བློ་གཏང་ནི་དང་ ལྷབ་སྦྱང་གི་རིག་རྩལ་ཚུ་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ གོང་འཕེལ་བཏང་ནི་ལུ་
ཕན་ཐོགས་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། དེ་མ་ཚད་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གིས་ རང་སོའི་གནས་རིམ་ནང་ ལཱ་འབད་དེ་
འཕྲལ་མགྱོགས་རང་ བསམ་འཆར་ཚུ་ ཐོབ་ཚུགསཔ་ལས་ སྤྱར་བཏང་ལུ་
ཤེས་རིག་གི་འཕྲུལ་རིག་འདི་གིས་ ལྷབ་སྦྱང་གི་བྱ་རིམ་འདི་
སྤྲ་བ་ཆེ་ཏོག་ཏོ་བཟོཝ་མ་ཚད་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གིས་ ཤེས་ཡོན་གྱི་ཐད་ཁར་
ལེགས་ཤོམ་སྦེ་འབད་ཚུགས་ནི་དང་ སེམས་ཤུགས་བསྐྱད་བཅུག་ནི་ལུ་ཡང་
ཕན་ཐོགས་འབྱུང་ནི་ཨིན་མས།
སློབ་གྲྭའི་སློབ་ཚན་ནང་ལུ་
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་འདི་ མཉམ་སྡེབ་འབད་ནི་འདི་ དེང་སང་གི་
ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་བཟོ་ནི་གི་དོན་ལུ་ ཁག་ཆེ་ཤོས་ཅིག་ཨིན། དེ་གིས་
ཤེས་རིག་གི་སྤུས་ཚད་ཡར་དྲག་གཏང་ནི་དང་ མི་ཚེའི་རིག་རྩལ་ཚུ་ ཡར་དྲག་གཏང་ནི་ དེ་ལས་
སློབ་ཕྲུག་ཚུ་ མ་འོངས་པའི་དོན་ལུ་ གྲ་སྒྲག་འབད་ནི་ལུ་ ངེས་གཏན་བཟོཝ་ཨིན་པས།
གདོང་ལེན་ཡོད་རུང་ ཐབས་བྱུས་འཆར་གཞི་དང་ མ་རྩ་བཙུགས་མི་འདི་གིས་ བར་ཆད་ཚུ་
བསལ་ཚུགས་ནི་དང་ ཤེས་ཡོན་འདི་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ འགྱུར་བཅོས་འབད་ནི་ལུ་
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་གི་ འོས་འབབ་ཆ་ཚང་སྦེ་ ཕྱེ་ཚུགས་ནི་ཨིན་མས།
རྒྱབ་བརྟེན་ཐོ།
ü Pratima
(2020). Technology, innovation, and educational change:
A global perspective. ISTE.
ü Trucano,
M. (2005). Knowledge maps: ICTs in education.
infoDev/World Bank.
ü UNESCO.
(2011). ICT in education: A curriculum for schools and
a Programme of teacher development. UNESCO.
ü Smith
& Doe (2022). A comparative analysis of
international frameworks for 21st-century competences:
Implications for national curriculum policies. Journal of Curriculum Studies, 44(3), 299–321.
ü Yelland,
N. (2001). Teaching and learning with information and
communication technologies (ICT) for numeracy in the early childhood and
primary years of schooling. Department of Education, Training and Youth Affairs
(Australia).
མིང་ : ཚེ་རིང་ཆོས་སྒྲོན།
སློབ་ཕྲུག་ངོ་རྟགས་ཨང་ : ༠༨༢༣༠༢༢༠
བརྡ་དོན་འཕྲུལ་རིག་ སྡེ་ཚན་(ག)
Comments
Post a Comment